DEPREME DAYANIKLI AKILLI YAPILAR

Son yıllarda oldukça sık rastlanan deprem felaketleri kentlerin alt yapılarını önemli ölçüde tehdit etmektedir. Deprem tasarımı yapılmamış veya deprem tasarımına göre inşa edilmemiş köprü, bina ve diğer alt yapı tesislerinin şiddetli deprem etkisi altında geniş çapta can kaybına ve hasara yol açabileceği bilinmektedir. Bu sorun, dünyanın deprem bölgelerinde yer alan tüm ülkeleri endişelendiren evrensel bir sorundur. Deprem mühendisliğinin nispeten yeni bir mühendislik dalı olduğu göz önünde bulundurulacak olursa ve bu alanda elde edilen bilgi birikiminin önemli bir bölümünün yaklaşık son 30 yılda ortaya çıktığı hatırlanacak olursa, alt yapımızı oluşturan milyonlarca yapının depreme karşı yetersiz olabileceği gerçeğini görmek zor değildir. Ağustos 1999 Kocaeli depreminde hasar görmüş bina ve köprü örneklerini göstermektedir.

Depreme karşı yetersiz yapıların tümünün yenilenmesi mümkün olamayacağından, yapısal güçlendirme ve takviye yöntemleri önem kazanmaktadır. Bu yöntemler genellikle yapıların deprem yükü taşıma kapasiteleri ve inelastik deformasyon yeterliliklerini arttırmayı amaçlamaktadır. Çerçeveli binalara ek olarak uygulanan betonarme perde duvarlar, ve gerek dayanımın ve gerekse sünekliliğin arttırılması için kullanılan mantolama tekniği bu tür uygulamalara örnek gösterilebilir. Son yıllarda bu uygulamalara özel cihazlarla yapıların dinamik özelliklerini değiştirme yöntemleri de eklenmiştir. Bu uygulamalar esnek yapılar için kullanılan ve yapı sönümünü arttırmaya yönelik enerji sönümleyici elemanlar ile, rijid yapılarda daha etken olan sismik izolatörlerleri içermektedir.

Yapıları depreme karşı korumayı amaçlayan yöntemler arasına, daha ziyade geleceğe yönelik olarak görülen ve aktif kontrol uygulamasını amaçlayan akıllı yapı tekniği de eklenmiştir. Bu teknik süratle gelişmekte olup elektronik endüstrisinin son yıllarda gösterdiği ilerlemelere paralel olarak uygulamaya konulabilecek düzeye erişmektedir. Depreme dayanıklı akıllı yapı uygulama......

>> Makaleninin tamamını görebilmek için üye olmalısınız.

Eklenme Tarihi : 19 Kasım 2005

Yazar : Prof. Dr. Murat Saatçıoğlu, ODTÜ İnşaat Mühendisliği

Makale Okunma Sayısı: 8585

Makale Konuları

Makale Anasayfa