Isı tecrit kabiliyetinin fazlalığı ve hafif olması yönünden özelliği olan bir inşaat malzemesidir.

13.1 - Daneli Hafif Betonlar :

a) Bünyelerinde boşluklar ihtiva eden hafif agregaları kullanmak suretiyle imal edilenler. Agrega : 30 m/m.
b) Uygun bir granülometri yardımı ile dolgu daneler arasında azami boşluk hasıl edilmesi ile elde edilenler. Agrega : 3 - 7; 7 -15; 15 - 30 m/m.
c) Bünyesinde botluk ihtiva eden agrega ile dane aralarında azami boşluk hasıl edilerek granülometri ile elde edilenler.

Bunların içinde hiç bir yabancı madde bulunmayacaktır.

Çakıl veya kırma taş ile imal edildiği takdirde de, dane çapına göre hazırlanmış karışımlara nazaran % 40 - 60 boşluk temin edilir.

Daneli hafif betonlarda dane iriliği 3 m/m. den küçük olmayacaktır.

Çimentonun, boşlukları tamamen kapatılması için su miktarı çok iyi ayarlanmalıdır. Koyu ve yağlı kıvamda karışım kullanılmayacaktır.

Genellikle, daneli hafif betonların birim ağırlığı, içerisine konacak malzemeye göre değişecektir.

Malzeme :

13.1.1 - Tabii bims :

Volkan indifalarında meydana gelen kül yağmuru ile muhtelif sahalarda teşekkül etmiş olan malzemelerdir. Dokusu : İnce-orta arası gözenekli. Şekil : Yuvarlakça, birim ağırlığı 600 - 800 kg/m³.

13.1.2 - Demirhane bimsi :

Yüksek fırın cürufunun köpürtülmesi ve kırılmasıyla elde edilen malzemedir. Çok kaba ve iri gözenekli; birim ağırlığı 400 - 700 kg/m³.

13.1.3 - Maden cürufu bimsi :

Maden cürufundan, enkaz veya arduvaz molozundan yakılmak ve kırılmak suretiyle elde edilen bir malzemedir. İri, kaba gözenekli dane şekli köşeli ve çıkıntılı; birim ağırlığı 400 - 600 kg/m³ dir.

13.1.4 - Taş kömürü (Kazan cürufu) :

Taş kömürü yandıktan sonra hasıl olan artıklardan, mevcut külün elenmesi suretiyle elde edilen bir malzemedir. Dokusu : orta - iri gözenekli. Birim ağırlığı 400 - 600 kg/m³.

13.1.5 - Kömür cürufu (Linyit) :

Kullanılmasında sakınca olmadığı deneylerle ispat edilmek suretiyle kullanılabilir. Birim ağırlığı 600 - 900 kg/m³.

13.1.6 - Tuğla kırığı :

Tuğlaların kırılması ve muayyen bir elekten geçmesi suretiyle elde edilen bir malzemedir. Dokusu : İnce gözenekli; birim ağırlığı 800 - 1000 kg/m³.

13.1.7 - Kabaran (Şişen) karataş :

Yağlı, killi karataş döküntülerinin ısıtılması kabartılması ve kırılması suretiyle elde edilir. Bu malzemenin içersinde % 55-75 SİO2, % 10-25 Al2O3 % 8-25 CaO, MgO, FeO, Fe2O3 ve (K, Na) O2 bulunması lazımdır. Birim ağırlığı 500 - 700 Kg/m³.

13.1.8 - Lav cürufu :

Volkanların çıkardıkları lavlardan elde edilir. Dokusu. İnce - İri gözenekli;: Dane şekli: Köşeli ve çıkıntılı; birim ağırlığı: 800 - 900 kg/m³.

13.1.9 - Gazbeton cürufu :

Gazbeton konkasörden geçirilmesi ile elde edilen malzemedir. Agrega beyaz renkte ve gözenekli olup, elek ölçüsü 3-30 m/m. arasındadır. Kuru birim ağırlığı 400 kg/m³, nemli ağırlığı ortalama 500 kg/m³ dür.

13.1.10 Genleştirilmiş Perlit Agregası. ( TS 3681 )

Volkanik silikatlı bir kayaç olup 700 – 1200 derece sıcaklıkta bir hacminin 13 – 20 katı genleşir. Genleşmiş perlit beyaz renkli, gözenekli hafif ( 0.03 – 0.025 kg / dm³ gevşek kuru birim ağırlığında ), tanelerden oluşmuş bir malzemedir. Yapım uygulama kuralları ve deney metotları TS 3681’e göre yapılır.

13.1.11 - İzolasyon Olarak Kullanılacak Maddeler :

- Volkanik silikatlı taşların ısıtılması, pişirilmesi kırılması ile elde edilen: Perlit.
- Mikanın ısıtılıp şişirilmesi ile elde edilen: Fermüsülit.
- Deniz hayvanları rüsubatından elde edilen: Gizelgur.
- Ahşap - talaşlarından elde edilen: Dürisol.
- Gazbeton Cürufu.

Bu maddeler duvar, döşeme ve çatılarda ilave ısı izolasyon tabakası olarak; taş ve karo kaplamalar altına şap yerine, çelik ve betonarme elemanların yangına karşı korunmasında kullanılır.

13.2 - Gazbeton (TS - 453)

Gazbeton, yumuşak veya koyu bir mavi haline getirilmiş ince betona; prizden evvel bir pasta gibi kabarmasını sağlayacak, özel bir kimyevi madde karıştırılarak elde edilir. Reaksiyonu temin edecek kimyevi madde genellikle alüminyum tozudur.

Priz esnasında gördüğü muameleye göre gazbetonlar üç sınıftır.

1) Basınçlı buhar (basınç genellikle 8 atü'ye kadar) da priz yapan gazbeton.
2) Yüksek ısıda ve buhar altında priz yapan gazbeton.
3) Açık havada priz yapan gazbeton.

2. ve 3. maddedeki gazbetonların bağlayıcı maddesi çimentodur. 1’inci maddedeki gazbetonların bağlayıcı maddesi çimento veya kireç olabilir.

Gazbetonların yoğunlukları genellikle 0,15 -1,20 t /m³ arasındadır. Mukavemet sınıfları (15 kg/cm²), (25 kg/cm²), (50 kg/cm²) arasında değişik olabilir.

Bu betonlar testere ile kesilebilir ve çivi çakılabilir bir dokuya sahiptirler.

İstenilen mukavemet en düşük beton yoğunluğu ile sağlanacaktır. Bunun için gerekli laboratuvar deneyi yapılması lazımdır.

Kalite kontrolü için yapılacak deneylerde T.S.E.'nin TS 453 No.'lu standardı esas alınacaktır.

Gazbeton teçhizatlı olduğu takdirde, içerisine giren çelik ve diğer ham maddeler bir laboratuvar tarafından kontrol ve kabul edilecektir. Teçhizatın ileride paslanmaması için lüzumlu tedbirler alınacaktır.

Gazbeton yapı elemanlarının taşıma yöntemi, istif ve kullanma tarzı, montaj şekli özel şartnamelerde açıklanacaktır.

13.3 - Köpüklü Beton

Gazbeton bünyesindeki gözenekler gazı açığa çıkaran maddeler vasıtasiyle elde edilirken, köpüklü betonda gözenekler köpük hasıl eden emülsiyonların katılması ile meydana gelirler.

Köpüklü betonların yoğunluğu 0,15 - 1,6 t/m³ arasındadır. İmalâtın kontrolü, laboratuvar deneyleri gazbetonlarda belirtildiği şekilde yapılacaktır.

13.4 – Perlitli Isı Yalıtım Betonu ( TS 3649 )

Taşıyıcılık niteliği olmayan, çimento, alçı veya yapay reçine bağlayıcılı; agrega olarak yalnız genleştirilmiş perlit veya genleştirilmiş perlit ile birlikte doğal agrega ( kum – çakıl ) karışımı içeren ısı yalıtıcı katmanların yapımında kullanılan betondur. Doğal agrega karıştırılmadığı zaman, yoğunluğu 0.4 – 0.6 kg / dm³, doğal agrega karıştırıldığında ise 1.04 – 1.585 kg / dm³ arasında değişir. İmalatın yapım, uygulama kuralları ve deney metotları TS 3649 a göre yapılır.